نگاهى به اوضاع شعرىِ دربار صفوى نقدى بر نظریه خروج شعر از دربار

Authors: not saved
Abstract:

ادب و فرهنگ از آغاز عهد صفوى تا پایان آن عهد، تحوّلات چشم‏گیرى داشت که در دوران حکومت "شاه‏عبّاس"، به اوج خود رسید. با رسمیّت یافتن ایدئولوژى شیعى، صفویان راه نفوذ خود را در طبقات مختلف مردم یافتند و درنتیجه ادبیات، رنگ خاصّى به خود گرفت. پیروى و تأثیرپذیرى از شاهان تیمورى، باعث شد تا شاعران، چون دوره‏هاى گذشته، تحت حمایت دربار باقى بمانند امّا نه به عنوان ابزارى تبلیغى و تزئینى. شعر از یک سو در میان مردم عادّى رواج یافت و از دیگر سو، از دربار صفوى خارج نشد و به دلیل داشتن جنبه‏هاى اجتماعى، سیاسى و مذهبى، رنگ تملّق‏گونه خود را از دست داد. در این پژوهش به حضور شاعران و محتواى شعر آنان در دربار صفوى پرداخته‏شده‏است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بلاغت وجهیت در شعر مدحی دربار غزنوی

ادبیات از زبان ساخته شده است. بنابراین می‌توان در پژوهش‌های ادبی از نظریّه‌های زبان‌شناختی سود جست. از میان این نظریه‌ها، نقشگرایی برای مطالعۀ بلاغت آثار ادبی مناسب‌تر است زیرا نقشگرایان در کنار جمله‌واره‌های منفرد و کلیت متن، به بافت شکل‌گیری متن (اقتضای حال و مقام) نیز توجه ویژه‌ای می‌کنند و این امر زیربنای بلاغت است. به‌تعبیر نقشگرایان، هر پارۀ سخن سه نقش اساسی و هم‌زمان دارد که آنها را فرانق...

full text

نقاشخانه دربار اکبر شاه

دوران حکومت اکبرشاه (963-1014ق/1556-1605م) دوره‌ای پرآرامش بود و این امنیت  و آرامش فضای مناسبی جهت شکوفایی فرهنگ و هنر فراهم آورد. اکبرشاه فردی هنردوست و دارای تسامح و تساهل مذهبی بود که از هنرمندان حمایت می‌کرد. یکی از بزرگترین خدمات اکبرشاه به هنرمندان، تاسیس نقاشخانه در دربار بود. سرپرستی این نقاشخانه بر عهده هنرمندان ایرانی مهاجر به هندوستان بود و هنرمندان بومی و غیر بومی بسیاری در آنجا مش...

full text

جایگاه تشیع در دربار عادلشاهیان

عادلشاهیان، به‌عنوان یکی از حکومت‌های شیعه‌مذهب، به‌مدت دو قرن (895-1097ق / 1489-1986م) بر بیجاپور (منطقه‌ای از دکن) حکومت کردند. یوسف عادلخان، نخستین حاکم عادلشاهی، مذهب تشیع را در قلمرو خود به‌رسمیت شناخت. این امر هم‌زمان با شکل‌گیری حکومت شیعه‌مذهب صفوی در ایران بود. با این همه، برخی از جانشینان وی درصدد احیای مذهب تسنن برآمدند. این نوشتار درصدد است جایگاه و موقعیت تشیع در دربار عادلشاهیان ر...

full text

مجلس عالی دربار حلقۀ گذار به نظام مشروطه

با صدور فرمان مشروطه، تلاش برای استقرار نظم جدید که مهم‎ترین مشخصۀ آن تشکیل مجلس شورای ملی بود، آغاز شد. اما تأسیس مجلس نیازمند تدوین نظام‎نامۀ (قانون) انتخابات بود که می‎بایست شورایی خاص، سرپرستی تنظیم و تدوین آن را بر عهده گیرد. این نهاد در تاریخ معاصر ایران به «مجلس عالی» یا «شورای عالی دربار» تعبیر شده است. با عنایت به فقدان پژوهشی مستقل دربارۀ مجلس عالی و وجود ابهامات فراوان دربارۀ ماهیت و...

full text

پزشکان ایرانی در دربار گورکانیان هند

در دوره صفویه بسیاری از هنرمندان، دانشمندان، شاعران و صنعتگران رهسپار هند گردیدند تا در دیاری سکنی گزینند که پادشاهان گورکانی آن به حمایت از اهالی ادب و هنر شهره آفاق بودند. در میان این صنوف عده‌ای از طبیبان ایرانی نیز حضور داشتند که توانستند با حذاقت و مهارت در پزشکی پله‌های ترقی را به سرعت طی کنند و حتی در سلک طبیبان خاص دربار جای گیرند. عده‌ای از این پزشکان طبع شعری نیز داشتند و گاه تالیفات ...

full text

بررسی تطبیقی عناصر بصری نگاره‌های «دربار جمشید» و «دربار فریدون» در شاهنامه‌ی ‌طهماسبی با تأکید بر ترکیب‌بندی نگاره‌ها

از مهم‌ترین ویژگی‌های یک اثر هنری که می‌تواند بیانگر مفاهیم به‌کاررفته در آن باشد، ترکیب‌بندی و عناصر بصری آن است. این پژوهش که در آن نگاره‌های دربار جمشید و دربار فریدون از شاهنامه‌ی طهماسبی انتخاب و موردمطالعه قرارگرفته‌اند، به این سؤالات پاسخ داده است که چه عناصر بصری مشترک و با چه شباهت‌ها و تفاوت‌های مفهومی، در این نگاره‌ها به‌کاررفته و هرکدام نگاره، نقاش بهتر توانسته است عظمت دربار را به ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 3  issue 8

pages  125- 156

publication date 2012-08-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023